Αθηναίος φιλόσοφος, μαθητής του Ξενοκράτη, τρίτος κατά σειρά Σχολάρχης της πλατωνικής Ακαδημίας.

Βίος

Ο Πολέμων έζησε στο τέλος του 4ου και στις αρχές του 3ουαι. π.Χ. Γιος του Φιλόστρατου, καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Αθήνας. Στη νεανική του ηλικία ήταν γνωστός για τον τρυφηλό και ακόλαστο βίο του. Τυχαία βρέθηκε στην

Ακαδημία

και γοητεύθηκε από τη διδασκαλία του

Ξενοκράτη

. Το μάθημα που τον συγκίνησε είχε ως αντικείμενο τη σωφροσύνη και έκτοτε ο Πολέμων έγινε τακτικός στην πλατωνική σχολή. Άλλαξε ριζικά τον τρόπο ζωής του και υιοθέτησε μια διαγωγή εγκρατή και φρόνιμη - το επεισόδιο της μεταστροφής του Πολέμωνα έγινε παραδειγματικό στην αρχαία βιογραφική παράδοση. Σχολάρχης έγινε το 315 π.Χ., όταν πέθανε ο Ξενοκράτης, και έμεινε επικεφαλής της Ακαδημίας περίπου μέχρι το 270 π.Χ. Λέγεται ότι απεβίωσε σε μεγάλη ηλικία από φυσικά αίτια.

Φιλοσοφία και έργο

Στους Βίους Φιλοσόφων ο

Διογένης Λαέρτιος

σκιαγραφεί τη φιλοσοφική διδασκαλία του Πολέμωνα, η οποία φαίνεται πως έδινε ιδιαίτερη βαρύτητα στην πρακτική εφαρμογή κάθε θεωρίας. Για τον Πολέμωνα, η φιλοσοφία δεν εξαντλείται στη θεωρητική σκέψη, αλλά πρέπει να ασκείται στην καθημερινή ζωή. Η θεωρία μάς καθιστά ικανούς στη διαλεκτική, αλλά δεν αρκεί για να μπορέσουμε να διευθετήσουμε στην πράξη τα ζητήματα της ζωής μας.

"Έλεγε λοιπόν ο Πολέμων ότι πρέπει να ασκούμαστε στα πραγματικά γεγονότα και όχι στη διαλεκτική σκέψη, η οποία μας καθιστά -σαν αυτούς που έχουν απομνημονεύσει μια θεωρία αρμονίας και δεν μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν στην πράξη- άξιους θαυμασμού για την ικανότητά μας να θέτουμε ερωτήματα, αλλά σε πλήρη διαμάχη με τον εαυτό μας ως προς το πώς να ορίσουμε τη ζωή μας" (Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων ΙV 18)

Θεωρείται, επίσης, πως ο Πολέμων πίστευε πολύ στη σημασία που έχει η σχέση του ανθρώπου με τη φύση. Από τον Διογένη Λαέρτιο γνωρίζουμε πως άφησε έργο μεγάλης έκτασης, από το οποίο δεν σώθηκε τίποτε. Ο

Κλήμης Αλεξανδρεύς

τού αποδίδει την πραγματεία Περί του κατά φύσιν βίου, όπου η ευδαιμονία λέγεται πως περιλαμβάνει, όχι μόνο την αρετή, αλλά και την απόλαυση των αγαθών της φύσης. Η αναφορά αυτή φαίνεται πως δεν απέχει πολύ από την αλήθεια, αφού και ο

Κικέρων

επισημαίνει πως για τον Πολέμωνα το ύψιστο αγαθό ήταν η συμφωνία με τη φύση. Ο

Πλούταρχος

, επίσης, αναφέρει ότι η ιδέα του Ζήνωνα του Κιτιέα πως η συμφωνία με τη φύση είναι μέρος της ανθρώπινης ευδαιμονίας προέρχεται από τον Ξενοκράτη και τον Πολέμωνα. Είναι, λοιπόν, εύλογο να θεωρήσουμε ότι στη διδασκαλία του Πολέμωνα βρίσκει την αφετηρία της η στωική αντίληψη για την αρμονία με τη φύση ως σκοπού του ανθρώπινου βίου.

Μαθητές

Τον Πολέμωνα διαδέχθηκε στην Ακαδημία ο αγαπημένος μαθητής του (και, κατά τον Διογένη, ερώμενός του)

Κράτης

. Ο Ζήνων, ιδρυτής της

Στοάς

, ο Κράντωρ και ο

Αρκεσίλαος

ήταν άλλοι σημαντικοί μαθητές του.

Διογένης Λαέρτιος, Βίοι Φιλοσόφων, VI 16-20. Cicero, De finibus bonorum et malorum, IV 6. Κλήμης Αλεξανδρεύς, Στρωματείς ii και vii. Πλούταρχος, Περί των Κοινών Εννοιών προς τους Στωικούς. Πλούταρχος, Προς ηγεμονα απαίδευτον.
Συγγραφέας: Ντένη Κωνσταντινίδη
Σωκρατικές σχολές

Σωκρατικές σχολές

Η προσωπικότητα του Σωκράτη άσκησε ισχυρή επίδραση όχι μόνο...

Νόμοι

Νόμοι

Διάλογος της ύστερης συγγραφικής περιόδου του Πλάτωνος με...

Διάδοχοι του Πλάτωνα - Σχολάρχες της Ακαδημίας

Διάδοχοι του Πλάτωνα - Σχολάρχες της Ακαδημίας

Η πλατωνική Ακαδημία λειτούργησε από την ίδρυσή της το 387...

Οικία του Πρόκλου

Οικία του Πρόκλου

Η λεγόμενη οικία του Πρόκλου είναι μια υστερορωμαϊκή έπαυλη...