Διάλογος του Πλάτωνα που δεν ολοκληρώθηκε. Αποτελεί συνέχεια του διαλόγου Τίμαιος και του μύθου της Ατλαντίδας.

Πρόσωπα και αντικείμενο του διαλόγου

Ο Κριτίας είναι ημιτελής διάλογος. Αρχίζει από εκεί που τελείωσε ο Τίμαιος. Σταματά στα μισά μιας φράσης του Κριτία που αφηγείται τον μύθο της Ατλαντίδας τον οποίο είχε ξεκινήσει στον Τίμαιο. Τα πρόσωπα και το σκηνικό είναι ίδια με τον Τίμαιο: συζητά ο Σωκράτης με τον Κριτία, τον Τίμαιο και τον Ερμοκράτη.

Ο Κριτίας αφηγείται όσα άκουσε από τον παππού του για τη σύγκρουση μεταξύ αρχαίας Αθήνας και Ατλαντίδας. Ο Κριτίας είναι ο περιβόητος Αθηναίος ολιγαρχικός, επικεφαλής των Τριάκοντα Τυράννων και θείος του Πλάτωνα. Παρουσιάζεται και σε άλλους διαλόγους ως σοβαρό και αξιόλογο πρόσωπο.

Το θέμα του Κριτία είναι η αντίθεση ανάμεσα στην ενάρετη αρχαία Αθήνα και την πάμπλουτη και πανίσχυρη Ατλαντίδα που κατρακυλά στην ακολασία και την αδικία και γι αυτό θα τιμωρηθεί από τον Δία με καταστροφή. Πιθανόν στο χαμένο μέρος του διαλόγου να διηγούνταν τη σύγκρουση των δύο πόλεων.

Ερμηνεία του διαλόγου

Ο Πλάτων παρουσιάζει τον Κριτία ως σπουδαίο διανοούμενο, επειδή συμμετείχε στην πνευματική ατμόσφαιρα της Αθήνας του 5ου αιώνα, στον κύκλο των Σοφιστών. Ο Πλάτων δίνει μια θετική εικόνα του θείου του, αν και ιστορικά ο Κριτίας έχει καταγραφεί αρνητικά, ως τύραννος που έβλαψε την πόλη του. Ο διάλογος Κριτίας δεν ολοκληρώθηκε γιατί πιθανόν ο Πλάτων αποφάσισε να γράψει τους Νόμους, οπότε παρουσίασε εκεί όσα ήθελε. Μάλιστα, το Γ΄ βιβλίο των Νόμων έχει κοινά σημεία με όσα διηγείται ο Κριτίας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο Κριτίας διαβάζεται μέχρι σήμερα ως βασική πηγή για τον περίφημο μύθο της Ατλαντίδας.

Πολιτικοί θεσμοί στην κλασική Αθήνα

Πολιτικοί θεσμοί στην κλασική Αθήνα

H αθηναϊκή δημοκρατία λειτούργησε στην ολοκληρωμένη της...

Ιστορικά γεγονότα της περιόδου 428/7-348/7 (ή 431-338)

Ιστορικά γεγονότα της περιόδου 428/7-348/7 (ή 431-338)

Ο Πλάτων γεννήθηκε (σύμφωνα με την κρατούσα άποψη) τρία...

Χριστιανοί νεοπλατωνικοί υπομνηματιστές

Χριστιανοί νεοπλατωνικοί υπομνηματιστές

Χριστιανοί δάσκαλοι στη νεοπλατωνική σχολή της...

Σωκράτης

Σωκράτης

Ο Σωκράτης είναι ο πρώτος αληθινός φιλόσοφος. Η επιρροή του...