Κατηγορία: Πρόσωπα

Ολυμπιόδωρος

Νεοπλατωνικός φιλόσοφος του 6ου αιώνα μ.Χ., ο τελευταίος επικεφαλής της νεοπλατωνικής σχολής της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου.

Η ζωή και το έργο του

Ο Ολυμπιόδωρος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια στο τέλος του 5ου ή αρχή 6ου αιώνα μ.Χ. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Αμμώνιου Ερμείου που είχαν θέμα τον Γοργία του Πλάτωνα. Έγινε επικεφαλής της νεοπλατωνικής σχολής της Αλεξάνδρειας, αλλά δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς. Οι χριστιανοί σχολιαστές Ηλίας και Δαβίδ ήταν μαθητές του και τον αναφέρουν πολλές φορές στα κείμενά τους. Ο Ολυμπιόδωρος έγραψε Υπομνήματα (=σχόλια) σε όλα τα έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, όπως απαιτούσε το πρόγραμμα σπουδών της σχολής του. Έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα τα Υπομνήματα στα έργα Κατηγορίες και Μετεωρολογικά του Αριστοτέλη, και Αλκιβιάδης μείζων, Γοργίας, Φαίδων του Πλάτωνα. Στο Υπόμνημά του στις Κατηγορίες που τις μελετούσαν οπωσδήποτε στη σχολή αναλύει πολλά θέματα της αριστοτελικής φιλοσοφίας. Ο ίδιος αναφέρει ότι είχε γράψει Υπομνήματα στην Εισαγωγή του Πορφύριου και τον Σοφιστή του Πλάτωνα. Επίσης, πιθανόν έγραψε τα Προλεγόμενα πλατωνικής φιλοσοφίας, μια εισαγωγή στην πλατωνική φιλοσοφία που περιλαμβάνει τη βιογραφία του Πλάτωνα (βλ. Εγχειρίδια εισαγωγής στη μελέτη των πλατωνικών διαλόγων).

Βασικά χαρακτηριστικά του έργου του

Τα Υπομνήματα, δηλαδή τα «εξηγητικά έργα» που έκαναν κατανοητά τα έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, προέκυψαν από τα προφορικά μαθήματα του Ολυμπιόδωρου. Γράφτηκαν σύμφωνα με το σχήμα «θεωρία-λέξις» (δηλ. συνολική ερμηνεία του κειμένου-ανάλυση λέξη προς λέξη) όπως το δίδασκε στα μαθήματά του στη σχολή της Αλεξάνδρειας ο Αμμώνιος Ερμείου. Το έργο του Ολυμπιόδωρου επηρεάστηκε από την αύξηση των χριστιανών μαθητών στην Αλεξάνδρεια τον 5ο-6ο αιώνα μ.Χ. Απέφευγε τη σύγκρουση με τον νεοπλατωνισμό και τον χριστιανισμό και υποστήριζε την ενότητα της ελληνικής παιδείας.

Οι φιλόσοφοι της σχολής της Αλεξάνδρειας ενώ προσπαθούσαν να συνδυάσουν την πλατωνική με την αριστοτελική φιλοσοφία, ωστόσο, θεωρούσαν τον Πλάτωνα τον σπουδαιότερο φιλόσοφο και προσπαθούσαν να δείξουν τα λάθη που έκανε ο Αριστοτέλης. Σ’ αυτό το κλίμα, ο Ολυμπιόδωρος ασκεί κάποια κριτική στον Πλάτωνα. Όπως λέει ο Ιωάννης ο Φιλόπονος, ο σκοπός πρέπει να είναι η αναζήτηση της αλήθειας.

Ο Ολυμπιόδωρος αποδέχεται τις αρχές του πλατωνισμού: διαχωρίζει σε τρεις τις υποστάσεις του νοητού κόσμου, Θεός (Εν-Αγαθό), Νους, Ψυχή, που διαμορφώνουν τον αισθητό κόσμο. Αναφέρεται συχνά στους νεοπλατωνικούς φιλοσόφους, Ιάμβλιχο, Πρόκλο, Δαμάσκιο και Αμμώνιο Ερμείου. Σε αντίθεση, η νεοπλατωνική σχολή των Αθηνών εφάρμοσε τη θεουργία (δηλαδή, μυστικισμό και μαγεία).

Ο μύθος της Ατλαντίδας

Ο μύθος της Ατλαντίδας

Ο πιο διάσημος πλατωνικός μύθος. Παρουσιάζεται στους...

Μιχαήλ Ψελλός

Μιχαήλ Ψελλός

Ο Μιχαήλ Ψελλός (περίπου 1018-1081) είναι ένας από τους πιο...

Η γνώση στον Πλάτωνα

Η γνώση στον Πλάτωνα

Ο Πλάτων αντιμετωπίζει το πρόβλημα της γνώσης σε αρκετούς...

Ουμανισμός και ερμηνείες του Πλάτωνα

Ουμανισμός και ερμηνείες του Πλάτωνα

Με τον όρο «ουμανισμός» (=ανθρωπισμός)...